KADINLARDA ÜROLOJİK HASTALIKLAR
Üroloji, erkeklerde de kadınlarda da aynı organları inceliyor olsa da, kadınlarda ürolojik hastalıklar erkeklere göre biraz daha farklı olabilmektedir. Çünkü kadınların üriner sistemi, komşusu olduğu organların da etkisiyle farklı özelliklere sahiptir.
Kadınlarda ürolojik hastalıklar denince genelde aşağıdaki durumlar akla gelmektedir :
· Kadınlarda idrar kaçırma ve Mesane sarkması
· İşeme bozuklukları
· Kronik (müzmin, sürekli) Pelvik ağrı
· Ağrılı mesane sendromu (İnterstisyel sistit)
· İdrar yolu enfeksiyonu
· Fistül (Üriner sistem ile farklı bir organ arasında geçit oluşması)
Çok sayıda kadın, idrar kaçırma şeklindeki sorunlara karşın doktora gitmeye çekinmektedir. Fakat bu problemler giderek büyüyen ve oldukça basit tedavi yöntemleri ile çözülebilen hastalıklardır. Kadınlarda ürolojik hastalıklar eğer tedavi edilmezse, yaşam kalitesini düşürebilir ve psikolojik problemlere neden olabilir. Öte yandan, çok daha ciddi hastalıkların ön belirtileri de olabileceği için, en hızlı şekilde tedavi edilmesi gerekmektedir.
Kadınlarda Ürolojik Hastalıklar Nelerdir ?
İdrar kaçırma ve Mesane (İdrar Torbası) Sarkması :
Günümüzde idrar kaçırma kadınlarda oldukça yaygın görülmektedir. Hastayı hem psikolojik olarak etkilemekte hem de yaşam kalitesini bozmaktadır. Kadınlarda görülme sıklığı %38 gibi yüksek bir orandadır, yaşlandıkça bu oran artmaktadır. İdrar kaçırma vajinal doğumdan sonra veya akut üriner sistem enfeksiyonundan sonra geçici olarak görülebilir. Genelde öksürme , gülme ve ağır efor sonrası gibi istemsiz idrar kaçırma olabildiği gibi aniden sıkışma tarzı şeklinde tuvalete yetişemeyerek de kaçırma söz konusu olabilmektedir. Kadınlarda idrar torbası ile vajina arasında bulunan destekleyici dokuların zayıflaması sonucu sistosel dediğimiz idrar torbasının aşağı sarkması gelişir. Taharetlenirken ele gelen kitle olabilir veya dışardan bakılınca görülebilir. Zor doğum sonrası, aşırı kilo, hormonal sebepler, ağır yük kaldırma, kronik öksürük gibi nedenlerden oluşabilir.
İşeme Bozuklukları :
Genelde pelvik taban sinirlerinin ve kaslarının gerektiği seviyede kasılmadığı durumlarda ortaya çıkabilir. İşerken duraksama, idrar akış hızında zayıflama, aniden gelen idrar isteği, sık idrara çıkma, geceleri yatağı ıslatma, geride idrar kalma hissi gibi şikayetler görülebilir
Kronik Pelvik Ağrı :
Pelvik bölge, kadınlarda göbek hizasının alt tarafıyla pelvis kemikleri arasındaki bölgeden oluşmaktadır. Bu bölgede sürekli ya da ara ara ve 6 aydan fazla devam eden ağrılara kronik pelvik ağrı adı verilmektedir. Kronik pelvik ağrıların nedenleri idrar yolları, kas sistemi, sindirim sistemi ya da jinekolojik problemlerden kaynaklanabilir. Bu yüzden hasta bir ekip tarafından değerlendirilmeli ve tedavi edilmelidir. Öte yandan genital enfeksiyonlar, miyomlar, endometriozis, irritabl bağırsak sendromu, psikolojik problemler ve zorlayıcı doğumlar da nedenleri arasındadır.
Ağrılı Mesane Sendromu (İnterstisyel Sistit) :
İnterstisyel sistit / ağrılı mesane sendromu ; sıkışma, sık idrara gitme mesane veya pelvik bölgede ağrı, basınç hissi gibi semptomlar ile birlikte, enfeksiyon ve diğer tanımlanabilir hastalıkların dışlanmasına dayanan bir şikayetler bütünü olarak tanımlanmaktadır. Bu durum, hastaların yaşam kalitesini ciddi şekilde bozabilmektedir.
Sık idrara gitme, işerken ağrı ya da işerken acı, mesanede oluşan basınç hissiyatı ve pelvik bölge spazmları gibi belirtilerle ortaya çıkmaktadır. Tedavide 6 basamak şeklinde en az zarar veren ağızdan ilaç verilmesinden mesanenin alınmasına kadar gidebilen ciddi ameliyatlar uygulanabilir.
İdrar yolu enfeksiyonları :
İdrar torbasının iltihabı (sistit) çoğu kez aniden başlayan idrar yaparken yanma, sık tuvalate gitme, aniden sıkışarak idrara koşturma ve göbek altında ağrı ile karakterizedir. Bazen kanlı veya bulanık kötü kokulu idrar da gözlenebilir. Ateş ve sistemik bulgular nadirdir.
Kadınlarda erkeklerden daha sık görülürler. Bir kez enfeksiyon geçiren biri daha sonra yeniden enfeksiyona yakalanma eğilimindedir.
Tanıda idrar tahlili ve kültürü önemlidir. Komplike değilse radyolojik görüntülemeye gerek yoktur.
Tedavide kısa süreli ağızdan antibiyotik verilir.
Tekrarlayan sistitde neden araştırılmalı gerekirse koruyucu önlemler alınmalıdır. Eğer neden taş vb ise ortadan kaldırılmalıdır. Sistit cinsel birleşmeden sonra gözleniyorsa, mesanenin sık boşaltılması ve birleşmeden hemen sonra tek doz antibiyotik alınması önerilmektedir.